Petycja Niezależnego Forum Akademickiego do Sejmu i Rządu RP w sprawie dyskryminacji obywateli polskich przy rekrutacji pracowników naukowych

Petycja Niezależnego Forum Akademickiego do Sejmu i Rządu RP w sprawie dyskryminacji obywateli polskich przy rekrutacji pracowników naukowych

(wysłana 18.01.2008)

My, niżej podpisani naukowcy polscy pracujący zarówno w kraju, jak i poza jego granicami, zwracamy się do Sejmu i Rządu RP z prośbą o podjęcie stosownych kroków legislacyjnych i organizacyjnych mających na celu usunięcie przepisów prawnych dyskryminujących. obywateli polskich przy zatrudnianiu na stanowiskach samodzielnych pracowników naukowych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Sytuacja taka jest spowodowana brakiem kompatybilności polskiego systemu tytułów i stopni naukowych z systemem stosowanym w większości krajów będących liderami w światowej nauce.

Problem niekompatybilności polskiego systemu nauki był wielokrotnie podnoszony przez Niezależne Forum Akademickie jeszcze przed uchwaleniem Ustawy o szkolnictwie wyższym w 2005 r. (U S T A W A z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym). Niestety nie było pozytywnej reakcji władzy ustawodawczej, więc problem nadal istnieje i stanowi jedną z barier hamujących powroty polskich naukowców do kraju.

Mobilność naukowców pomiędzy różnymi ośrodkami naukowymi w różnych miastach, krajach i kontynentach jest normalnym i pożądanym elementem kariery naukowej, zgodnym z zaleceniami Europejskiej Karty Naukowca. Uważamy, że należy zrównać szanse obywateli polskich podejmujących pracę naukową w kraju po długoletnim stażu zagranicznym z obywatelami innych krajów gdzie habilitacja nie jest wymagana. Powrót do Polski obywateli polskich z bogatym dorobkiem naukowym przyczyni się do podniesienia poziomu nauki uprawianej w naszym kraju, zwłaszcza jeżeli będą oni mogli stawać do konkursów na stanowiska kierownicze w nauce i szkolnictwie wyższym na równych prawach z obywatelami polskimi, którzy wszystkie etapy kariery naukowej przeszli w kraju.

Dyskryminujące przepisy zawarte w Prawie o szkolnictwie wyższym (Dz.U. z 2005 r. Nr 164, poz. 1365 U S T A W A z dnia 27 lipca 2005 r.

Art. 114. 1. Na stanowisku profesora zwyczajnego może być zatrudniona osoba posiadająca tytuł naukowy profesora. 2. Na stanowisku profesora nadzwyczajnego może być zatrudniona osoba posiadająca stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora. 3. Na stanowisku profesora wizytującego może być zatrudniona osoba będąca pracownikiem innej uczelni, posiadająca stopień naukowy doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora, z zastrzeżeniem art. 115 ust. 3. Art. 115. 1. Na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego może być zatrudniona osoba niespełniająca wymagań określonych odpowiednio w art. 114 ust. 2 i 3, jeżeli posiada stopień naukowy doktora oraz znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej, zawodowej lub artystycznej, potwierdzone w trybie określonym w statucie 2. Warunkiem zatrudnienia osoby, o której mowa w ust. 1, na stanowisku profesora nadzwyczajnego w uczelni jest uzyskanie pozytywnej opinii Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów. 3. W uczelni wojskowej na stanowisku profesora wizytującego może być zatrudniona osoba posiadająca stopień generała lub admirała. 4. Przy zatrudnianiu na stanowisko wymienione w ust. 1 osoby niebędącej obywatelem polskim rektor może odstąpić od warunków określonych w art. 114 ust. 2 i 3. 5. Zatrudnienie na stanowisku profesora nadzwyczajnego osoby, o której mowa w ust. 1, może nastąpić wyłącznie na podstawie umowy o pracę.

W praktyce stosowania tego prawa mamy do czynienia z dyskryminacją obywateli polskich na polskich uczelniach w relacji do obywateli innych krajów i dyskryminacją polskich naukowców, którzy zostali uformowani w zachodnich instytucjach naukowych i mają niekiedy nawet olbrzymi dorobek naukowy, ale nie mają tytułów i stopni naukowych obowiązujących w Polsce .

Zgodnie z Art. 115 ustęp 1 ustawy ‘Prawo o szkolnictwie wyższym” można co prawda zatrudnić doktora na stanowisku profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego „jeśli ma znaczne i twórcze osiągnięcia w pracy naukowej”, ale praktyka nie wykazuje stosowania tego przepisu. Dostępne ogłoszenia o konkursach na takie stanowiska, zawierają wymagania posiadania stopnia dr hab. lub tytułu profesora.

11 marca 2005 roku Komisja Europejska przyjęła ‘Europejską Kartę Naukowca’ i ‘Kodeks postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych’- The European Charter for Researchers.The Code of Conduct for the Recruitment of Researchers
która zabrania dyskryminacji pracowników i zaleca mobilność naukowców. Zalecenia zostały podpisane przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, ale bez zastosowania tych zaleceń w praktyce. Niezależne Forum Akademickie też jest sygnatariuszem Karty i Kodeksu i działa na rzecz wprowadzenia tych zaleceń do praktyki polskiego życia akademickiego.

Józef Wieczorek – Prezes fundacji Niezależne Forum Akademickie (Kraków)

Cezary Wójcik – Przewodniczący Rady fundacji Niezależne Forum Akademickie, (Indiana University School of Medicine – Evansville , USA)

Dyskryminacja polega na tym, iż obowiązujące w Polsce przepisy prawne umożliwiają zatrudnienie cudzoziemców na stanowiskach profesora nadzwyczajnego lub profesora wizytującego bez potrzeby uzyskania habilitacji, podczas gdy utrudniają to obywatelom polskim, szczególnie wtedy gdy ich kariera naukowa odbywała się poza granicami RP.

Michał Kucewicz, Cambridge University, Experimental Psychology Department, Cambridge, Wielka Brytania.
Stanislaw Dubiski, University of Toronto, Toronto, Kanada
Jan Napoleon Saykiewicz, A.J. Palumbo School of Business , John F. Donahue Graduate School of Business Duquesne University, Pittsburgh, USA
Piotr Jaroszyński, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawla II, Lublin, Polska
Anna Natalia Grzyb, Max Planck Institute of Molecular Cell Biology and Genetics, Dresden, Germany
Maciej Horowski,Uniwersytet w Białymstoku, Białystok, Polska
Kosma Szutkowski, Royal Institute of Technology, KTH, Sztokholm, Szwecja
Grzegorz Kondrak, University of Alberta, Edmonton, Kanada
Zdzisław Szulc, Medical University of South Carolina, Charleston, USA
Kaja Wawrzak, Oxford University, England, Wielka Brytania.
Bolesław Szymanski, Rensselaer Polytechnic Institute, Troy, NY, USA
Andrew S. Targowski, President of the International Society for the Comparative Study of Civilizations, Department of Business Information Systems, Haworth College of Business,Western Michigan University, Kalamazoo, MI, USA
Maciej Górecki, Trinity College, Dublin, Irlandia
Karolina Kluk-de Kort, The University of Manchester, Manchester, Wielka Brytania
Tomasz Kozlowski, Royal Institute of Technology, Sztokholm, Szwecja.
Maciej Henneberg, Wood Jones Professor of Anthropological and Comparative Anatomy, Head of Anatomical Sciences,University of Adelaide,Adelaide, Australia
Anna Ostapczuk,  Instytut Chemii i Techniki Jądrowej, Warszawa, Polska
Lech Jozwiak, Eindhoven University of Technology,Faculty of Electrical Engineering, Eindhoven, Holandia
Robert Piechocki, University of Bristol, Bristol, Wielka Brytania
Tomasz Ciach, Politechnika Warszawska, Warszawa
Waldemar W. Koczkodaj, , Laurentian University, Sudbury, Ontario, Kanada
Paweł Kisielow, Instytut immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN, Wrocław
Józef Magoński , Central Washington University, Ellensburg, USA
Sylwester Chyb, Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation (CSIRO) Canberra, Australia
Wieslaw K. Binienda, The University of Akron, Akron, OH, USA
Tomasz Durakiewicz, Los Alamos National Laboratory, Los Alamos, USA
Pawel Kalinski, Director of Research, Division of Surgical Oncology, University of Pittsburgh and the University of Pittsburgh Cancer Institute Hillman Cancer Center, Pittsburgh, PA, USA
Zbigniew (Ben) Zylicz, Dyrektor medyczny,Dove House Hospice, Hull, Wielka Brytania
Leszek Ignatowicz, Medical College of Georgia, Augusta, GA, USA
Lucjan Strekowski, Department of Chemistry, Georgia State University, Atlanta, Georgia, USA
Włodzimierz Holsztyński, Sunnyvale, Kalifornia, USA
Regina Borowik , Politechnika Częstochowska, Polska
Anna Daniel-Wójcik, Leibniz Institute of Plant Genetics and Crop Plant Research (IPK), Gatersleben, Niemcy
Józef Kapusta, Instytut Biotechnologii i Antybiotyków,Warszawa
Przemysław Grudnik, Heidelberg University, Niemcy
Piotr Fryzlewicz, Department of Mathematics, University of Bristol, Wielka Brytania
Michal Surkont , School of Medicine, Queen’s University, Kingston, Kanada
Boguslaw Pozniak , The University of New Orleans, Nowy Orlean, USA
Marcin Brynda , Department of Chemistry, University of California, Davis, USA
Marek Los , Department of Internal Medicine, School of Medicine,University of Tuebingen,Tuebingen, Niemcy
Michał Kacperski, University of New Hampshire, Durham, USA
Ewa Bobrowska-Jakubowski, Musée d’Art Américain Giverny, Terra Foundation for American Art, Francja
Lukasz Salwinski, UCLA, Los Angeles, USA
Karol Miller , Professor of Applied Mechanics, Director of Intelligent Systems for Medicine Laboratory, The University of Western Australia, Australia
Agnieszka Bernat , INSERM Stem Cells and Brain Research Institute, Lyon, France
Wojciech Zakrzewski , Department of Mathematical Sciences, Durham University, Durham, Wielka Brytania
Grzegorz Gładyszewski , Politechnika Lubelska, Lublin, Polska
Ignacy Sawicki ,Center for Cosmology and Particle Physics, New York University,Nowy Jork,USA
Malgorzata Lagisz, Newcastle University, Newcastle upon Tyne, Wielka Brytania
Renata Dmowska, School of Engineering and Applied Sciences, Harvard University, USA
Janusz Konrad, Boston University, Dept. of Electrical and Computer Engineering, Boston, USA
Alicja Malicka, School of Psychological Sciences The University of Manchester, Manchester, Wielka Brytania
Joanna Maria Bagniewska , Oxford University, Oxford, Wielka Brytania
Joanna Rutkowska , Cornell University, Ithaca, NY, USA
Zbigniew Darzynkiewicz, Professor of Pathology and Medicine, Director, Brander Cancer Research Institute, New York Medical College, N.Y., USA
Marcin Liana , Harvard University, Harvard Medical School, Boston USA
Anna B. Wojcik , Hybrid Glass Technologies, Inc Monmouth Junction, NJ, New Jersey, USA
Magdalena, Mariankowska , Royal Holloway University of London, Wielka Brytania
Ewa Kuligowska, Prof .of Radiology Boston UniversitySchool of Medicine, Boston, USA
Tomasz Klimczuk, Los Alamos National Laboratory, Los Alamos, USA
Adam Zielinski, Wighton Professor, Director of Electrical Engineering Program, University of Victoria, Department of Electrical and Computer Engineering, Victoria, Kanada.
Krzysztof Pawlikowski, Dept. Computer Science & Software Engineering, University of Canterbury, Christchurch, New Zealand
Marcin Wojewodzic , University of Oslo, Oslo, Norwegia
Martin (Marcin) Ostoja-Starzewski , University of Illinois at Urbana-Champaign, Champaign, Illinois, USA
Janusz Gębicki , Uniwerstet Macquarie, Sydney, Australia
Józef Kalisz , Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
Łukasz Jasnos, Marie Curie Research Institute, Oxted, Surrey, Wielka Brytania
Tomasz Marek Mickiewicz , University College London, London, Wielka Brytania
Ernest Mendrela , Louisiana State University, Baton Rouge,USA
Stanisław Szpakowicz , Professor School of Information Technology and Engineering, University of Ottawa, Ottawa, Ontario, Canada
Anita Dolly Panek , Universidade Federal do Rio de Janeiro, Brasil
Robert Kowalski , Stanford University, CA, USA
Małgorzata Poczopko, University of Sheffield, Sheffield, Wielka Brytania
Robert Prałat , University of Leeds, Leeds, Wielka Brytania
Jakub Pawel Cygan , Warszawa
Jakub Hiterski , University of Glasgow, Glasgow,Wielka Brytania
Andrzej Nowojewski, Cambridge University, Cambridge, Wielka Brytania
Mariusz Szmigiel , The University of Edinburgh, Edinburgh,Wielka Brytania
Ewa J. Szymańska , University of Pennsylvania, Philadelphia PA, USA
Krzysztof Ogorzałek, Boston University, Boston MA, USA
Zuzanna Olszewska, Oxford University, Oxford, Wielka Brytania
Malgorzata Kurkowska, Royal Holloway, University of London, Egham, Wielka Brytania
Dariusz Wanatowski, University of Nottingham, Nottingham, Wielka Brytania.
Marek Jan Chodakiewicz, The Institute of World Politics: A Graduate School of National Security and International Affairs, Washington, DC, USA
Marek Kozlowski , Harvard Medical School,Children`s Hospital Boston,USA